Apel w sprawie dokonania nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
APEL
Rady Miejskiej w Radomiu
z dnia 27 czerwca 2005r.
w sprawie: dokonania nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Szanowni Państwo,
w ostatnim czasie daje się zauważyć znaczny wzrost ilości wniosków składanych do Urzędu Miejskiego w Radomiu dotyczących ustalenia warunków zabudowy dla budowy na terenie miasta (na obszarach pozbawionych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego) obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży poniżej 2000 m2. W odczuciu społecznym realizacja tego typu obiektów wywołuje niekorzystne skutki dla rynku pracy, komunikacji, istniejącej sieci handlowej (w szczególności małych sklepów będących przedsięwzięciami „rodzinnymi”) oraz zaspokajania potrzeb interesantów i konsumentów. Przez społeczność lokalną tego typu wystąpienia inwestorów odbierane są jako próba realizacji kolejnych hipermarketów i supermarketów.
Obowiązująca od dnia 11 lipca 2003 r. ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym /Dz.U. Nr 80, poz. 717 z późn. zmianami/ zawiera unormowania, które umożliwiają organom samorządowym wpływ na powstawanie dużych obiektów handlowych - tylko o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2. Z uregulowań zawartych w art. 10 cyt. ustawy wynika, iż w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego winny być uwzględnione m.in. „obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odrębnych, w tym obszary wymagające przeprowadzenia scaleń i podziału nieruchomości, a także obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2”. Zgodnie z tym zapisem uchwalane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego muszą bezwzględnie ustosunkować się w swych częściach (tekstowej i graficznej) do terenów o takiej funkcji, a dla terenów gdzie planowana jest realizacja takich obiektów - plan miejscowy jest dokumentem przesądzającym o możliwości ich realizacji i ma być obowiązkowo sporządzony.
Powyższe oznacza, że dla wszystkich innych obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży poniżej 2000 m2, przy braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy wydawać decyzje o warunkach zabudowy w/g przywołanej ustawy. W odniesieniu do takich obiektów ustawa nie wprowadza żadnych ograniczeń i nie opisuje szczególnych wymagań przy ich lokalizacji - kryteria są takie same jak dla innych obiektów budowlanych.
Obowiązujące uregulowania w praktyce ograniczają wpływ organów samorządowych na powstawanie obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży poniżej 2000 m2. Wprawdzie w trakcie postępowania administracyjnego zmierzającego do wydania decyzji o warunkach zabudowy możliwe jest zawieszenie postępowania, ale tylko wtedy, gdy na wniosek Prezydenta Miasta Rada Gminy podejmie uchwałę o przystąpieniu do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ewentualne zawieszenie postępowania (na okres 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku) teoretycznie daje gminie możliwość regulowania ilości, wielkości obiektów handlowych i celowości ich lokalizacji. Wydaje się jednak, że korzystanie z takiego rozwiązania spowodowałoby opracowywanie pojedynczych, rozproszonych opracowań planistycznych, bez całościowej analizy miasta, jego przekształceń, układu komunikacyjnego, podziałów funkcjonalnych przestrzeni, infrastruktury technicznej, ochrony środowiska itp. Zawieszenie postępowania jest czasowe - w ciągu krótkiego okresu 12 miesięcy gmina winna opracować i uchwalić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Podejmując procedurę planistyczną należy rozważyć czy objąć opracowaniem tylko obszar nieruchomości interesującej danego inwestora, czy też jego otoczenie. Ze względów wymienionych wyżej powinien być to obszar większy. Orientacyjny koszt sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla nieruchomości o powierzchni 1 ha wg „Środowiskowych zasad wycen prac projektowych - 2003” wydanych przez Izbę Projektowania Budowlanego, Warszawa 2004 r. winien wynosić od 70 000 zł do 80 000 zł. W chwili obecnej rozpatrywanych jest pięć wniosków dotyczących ustalenia warunków zabudowy dla budowy obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży od 500 m2 do 2000 m2. Tym samym koszt opracowania pięciu planów miejscowych mógłby wynieść od około 350 000 zł do około 400 000 zł. Powstaje pytanie - czy budżet gminy udźwignie ciężar finansowy tych opracowań i ich skutków (roszczeń odszkodowawczych)? Nie da się również przewidzieć ilości kolejnych wystąpień w podobnych sprawach. Decydowanie o podjęciu działań planistycznych przy okazji kolejnych wniosków znacznie zwiększyłoby obciążenie budżetu gminy.
Przedstawiając powyższe, zwracamy się do Państwa z apelem o podjęcie działań zmierzających do dokonania zmian w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (w drodze nowelizacji obowiązującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym bądź dążenia do uchwalenia całkiem nowych uregulowań), które zapewniłyby organom gminy (wójtowi, burmistrzowi, prezydentowi, radzie gminy) zdecydowanie większy wpływ na lokalizację obiektów handlowych. Zmiany te powinny uwzględniać zmniejszenie powierzchni sprzedaży tych obiektów, których realizacja jest możliwa wyłącznie na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, z powyżej 2000 m2 do poziomu powyżej 500 m2.
Poruszony wyżej problem jest tylko jednym z wielu związanych z obecnie obowiązującą ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Pragniemy przy okazji zauważyć, że ustawa ta jest postrzegana zarówno przez samorządowców, jak i inwestorów, a także ogół społeczeństwa, jako źródło istotnych ograniczeń w procesie inwestowania. Utrata mocy obowiązujących planów miejscowych, skomplikowana procedura uchwalania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, skomplikowana procedura wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu i związany z tym długi okres oczekiwania na decyzję, niejasność przepisów i problemy z ich interpretacją - wszystko to powoduje, iż realizacja zadań własnych gminy związanych z kształtowaniem i prowadzeniem polityki przestrzennej na terenie gminy, w tym ustalanie przeznaczenia terenów oraz określanie sposobu zagospodarowania i warunków zabudowy w przypadku braku planu miejscowego, jest w praktyce znacznie utrudniona.
Wydaje się, iż cały obszar planowania i zagospodarowania przestrzennego wymaga wprowadzenia zupełnie nowych rozwiązań i uregulowań dobrze służących interesom państwa i jego obywateli.
Przewodniczący Rady Miejskiej
Tadeusz Henryk Derlatka